Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης (προπονητής Τριάθλου)  -Web- Site : www.triathloncoach.gr – Email : smartsportcoach@hotmail.com & info@triathloncoach.gr -Κινητό : +30 693 71 70 260

Εφαρμοσμένη Φυσιολογία & Προπονητική στο Τρίαθλο: 1997 Τhe Vuokatti Project

Ερωτήσεις

• Τι είναι το περίφημο Vuokatti Project;
• Πως μεταβάλλεται  η ενεργειακή δαπάνη, η καρδιακή συχνότητα και ο αερισμός όταν ο αθλητής κάνει drafting;
• Ποιες μυικές ίνες κινητοποιούνται περισσότερο όταν οι οι ποδηλάτες/ τριαθλητές κάνουν drafting;
• Πόσο απέχει η επίδοση ενός αθλητή στο τρέξιμο ύστερα από ποδηλασία με και χωρίς drafting σε σχέση με το ρεκόρ/ επίδοση ενός αθλητή σε έναν δρομικό αγώνα

Εισαγωγή

Το 1997 που είχαμε ταξιδέψει στο Vuokatti της Φιλανδίας (περίπου 500χλμ πιο βόρεια από το Ελσίνκι) για να συμμετέχουμε στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα Τριάθλου είχαμε εντυπωσιαστεί τόσο από το μοναδικό για τα δικά μας μάτια περιβάλλον όσο και από τις ιδανικές συνθήκες προπονήσεις που επικρατούσαν.

Μπορούσες να ποδηλατείς επί ώρες δίχως να συναντήσεις ούτε ένα αυτοκίνητο και μάλιστα σε δρόμους όπου τα μπαλώματα ξεχώριζαν μόνο χρωματικά από τον υπόλοιπο δρόμο. Επίσης είχαμε εντυπωσιαστεί από τις αθλητικές εγκαταστάσεις όπως το περίφημο τούνελ για την προπόνηση των αθλητών του σκι αντοχής το καλοκαίρι.

Μετά από την λήξη των αγώνων έγινε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα στο οποίο συμμετείχαν η Γαλλική Ομοσπονδία Τριάθλου, η αντίστοιχη Φιλανδική, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τριάθλου (European Triathlon Union) καθώς το Γαλλικό Ινστιτούτο των Σπορ (INSEP), το Ινστιτούτο των Σπορ του Vuokatti και η εταιρεία δημιουργίας παλμογράφων Polar. (Haussswitrh, Lehenaff, Dreano,Savonen : Effects of cycling alone or in a sheltered position on subsequent running performance during a triathlon).

Το ιδιαίτερο αυτής της έρευνας ήταν ότι με την χρήση του φορητού Cosmed Κ4 έκαναν μετρήσεις στην διαδρομή του αγώνα και όχι εργαστηριακά.

Αυτό που έκαναν ήταν να επιλέξουν αθλητές των εθνικών ομάδων της Φιλανδίας και της Γαλλίας για να εκτελέσουν τα παρακάτω :

1. Έναν αγώνα τρεξίματος (ατομική χρονομέτρηση) 5 χιλιομέτρων.
2. Έναν αγώνα –ουσιαστικά ατομική χρονομέτρηση- σπριντ (750 – 20 – 5) στην διαδρομή που έγινε ο αγώνας δίχως drafting
3. Eναν αγώνα σπριντ (750 -20 -5) στην διαδρομή που έγινε ο αγώνας αλλά με drafting όπου υπήρχε επαγγελματίας ποδηλάτης πίσω από τον οποίο πήγαιναν με την ίδια ταχύτητα (39,5χλμ/ώρα) με την οποία είχαν πάει στον αγώνα δίχως drafting.

Από τα ευρήματα της έρευνας αυτά που αξίζει να σημειώσουμε είναι τα εξής:

1. H ενεργειακή δαπάνη, η καρδιακή συχνότητα και ο αερισμός είναι πολύ μικρότερος στον αθλητή που κάνει drafting.Παρότι προηγούμενοι ερευνητές είχαν βρει πολύ μεγαλύτερη μείωση σε αντίστοιχα πειράματα στην ποδηλασία (π.χ.-26% στην VO2max) αυτό δεν έγινε εδώ κάτι που προφανώς οφείλεται στο ότι οι αθλητές πριν είχαν κολυμπήσει και γι΄αυτό παρατηρήθηκε πολύ υψηλή καρδιακή συχνότητα και μέγιστη πρόσληψη στην αρχή της ποδηλασίας. Αυτή η κόπωση της κολύμβησης έφυγε σιγά σιγά και εάν δεν ληφθεί αυτή η τιμή τότε αυτά τα πειραματικά δεδομένα συμφωνούν με τα προηγούμενα.
2. Οι αθλητές όταν έκαναν drafting ποδηλατούσαν στις 95 στροφές το λεπτό ενώ όταν έκαναν ατομική χρονομέτρηση στις 89 στροφές το λεπτό. Όπως είναι λογικό οι ερευνητές προβληματίστηκαν αρκετά σχετικά. Η εξήγηση που έδωσαν, δεν βασίζεται σε επιστημονικές μετρήσεις (βλ. Ηλεκτρομυογράφημα) είναι ότι στο drafting χρησιμοποιούν περισσότερες ίνες βραδείες βραδείας συστολής και κατά συνέπεια αλλαγή ολόκλήρου του μεταβολισμού. Οι ερευνητές με αυτό τον τρόπο εξηγούν και τις διαφορές στην παραγωγή του γαλακτικού οξέος (8,4 στην ποδηλασία με drafting έναντι 4,0 στην ποδηλασία δίχως drafting).
3. Στην κολύμβηση έπρεπε να κολυμπήσουν και τις δυο φορές το ίδιο και στην ποδηλασία με drafting να πάνε με τον ίδιο ρυθμό όπως και στην προσπάθεια χωρίς drafting. Στο τρέξιμο λοιπόν ήθελαν οι ερευνητές να δουν τις διαφορές. Οι αθλητές στα 5χλμ σκέτο έτρεξαν κατά μέσο όρο 16λεπτά  και 32 δευτερόλεπτα ενώ με το drafting 16 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Δηλαδή μόνο 18 δευτερόλεπτα. Όμως αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι δύο αθλητές έτρεξαν πιο γρήγορα (1 με 2 dδευτερόλεπτα) μέσα στο Τρίαθλο (στην δοκιμασία με drafting) σε σχέση με το σκέτο τρέξιμο. Όσο πιο δυνατοί  δρομείς ήταν τόσο πιο μικρότερη η διαφορά μεταξύ της δρομικής απόδοσης μετά την ποδηλασία με drafting.
4. Στην δοκιμασία χωρίς drafting o μέσος όρος ήταν 17:30 δηλαδή 40 δευτερόλεπτα από το τρέξιμο της δοκιμασίας με drafting και σχεδόν ένα λεπτό από το ξεκούραστο τρέξιμο.

Φυσικά και η όλη δοκιμασία έχει σημαντικές αδυναμίες αλλά ήταν για τότε που έγινε (το 1997) πολύ ιδιαίτερη. Η μεγάλη αδυναμία είναι ότι οι αθλητές σε αγώνα drafting έχουν μεγάλες διακυμάνσεις στις εντάσεις που κάνουν ποδήλατο (θα έχουμε σχετικό άρθρο). Ομως δεν παύει να μας μαθαίνει πολλά πράγματα τόσο για το πως επηρεάζεται η απόδοσή μας στο τρέξιμο στους αγώνες χωρίς drafting και για το πως μπορούμε να κάνουμε σχετική προπόνηση για αγώνες δίχως drafting.