Εφαρμοσμένη Φυσιολογία στο Τρίαθλο : Παράγοντες που επηρεάζουν την κολυμβητική απόδοση στο Τρίαθλο

Κείμενο : Γιάννης Ψαρέλης (BSc, MSc, MBA, PhDc) Προπονητής Τριάθλου (Κινητό : 6937179260 & Email : smartsportcoach@hotmail.com)

Φωτογραφία Αρχείου : Γιάννης Ψαρέλης (1998)- Αγώνας Κριτηρίου Εθνικής Ομάδας Ανάβυσσος

Ερωτήσεις

H χρήση wetsuit επηρεάζει τα φυσιολογικά στοιχεία απόδοσης ενός αθλητή Τριάθλου ή μόνο την απόδοσή του;

Ποιοι αθλητές ευνοούνται κυρίως από τη χρήση wetsuit;

Πως επηρεάζει το drafting την κολυμβητική οικονομία, την υποκειμενική αίσθηση κόπωσης και την κατανάλωση οξυγόνου;

Έχει σημασία η θέση στην γραμμή εκκίνησης;

Πόσο σημαντικά είναι τα πρώτα μέτρα στην κολύμβηση;

Σε τι ρυθμό κολυμπούν οι αθλητές τα πρώτα 200-400 μέτρα σε σχέση με τον υπόλοιπο αγώνα;

Κολύμβηση

Στην κολύμβηση η απόδοση των αθλητών εξαρτάται από :

Την χρήση  ή όχι του wetsuit –H χρήση του wetsuit σύμφωνα με τους κανονισμούς της Διεθνούς Ομοσπονδία Τριάθλου επιτρέπεται στην ολυμπιακή απόσταση στους αθλητές υψηλούς επιπέδου (κατηγορία elite) όταν η θερμοκρασία του νερού είναι κάτω από 20 βαθμούς κελσίου ώστε να προστατευθούν οι αθλητές από υποθερμία. Όμως η υποθερμία μπορεί να υπάρξει και σε υψηλότερες θερμοκρασίες. Τα μέλη της εθνικής ομάδας κολύμβησης της Βραζιλίας κολύμπησαν 10χλμ σε θερμοκρασία  νερού 21 βαθμών κελσίου και η θερμοκρασία του πυρήνα έπεσε σημαντικά :4.2+/-0.7 βαθμούς στις γυναίκες  και : 2.7+/-0.8 βαθμούς κελσίου στους άντρες (Castro et al., 2009).

H χρήση wetsuit δεν αλλάζει τα φυσιολογικά στοιχεία απόδοσης του αθλητή (μέγιστη πρόσληψη ή επίπεδα γαλακτικού στο αίμα) όμως η κολυμβητική απόδοση με το wetsuit είναι σημαντικά καλύτερη κάτι που οφείλεται σε τεχνικά χαρακτηριστικά όπως η αύξηση της πλευστότητας του σώματος καθώς και  η αποτελεσματικότητας της προώθησης. Τριαθλητές με λιγότερες κολυμβητικές δεξιότητες έχουν τα μεγαλύτερα οφέλη (Tomikawa et al., 2009). Στα ίδια συμπεράσματα είχαν οδηγηθεί και οι de Lucas et al. (2000)

Οι διαφορές στην απόδοση μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι σημαντικά μικρότερη στην κολύμβηση από ότι στην ποδηλασία και το τρέξιμο (Lepers et al., 2013).

H πυκνότητα απόδοσης (performance density) δηλαδή η διαφορά απόδοσης και επίδοσης της πρώτης και της δέκατης θέσης στους πιο σημαντικούς αγώνες, έχει βελτιωθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες και πλέον είναι η ίδια τόσο στους άντρες όσο και τις γυναίκες (Lepers et al., 2013)

Το drafting–Οι τριαθλητές επιτρέπεται κατά τη διάρκεια του κολυμβητικού σκέλους να κάνουν drafting δηλαδή να κολυμπούν σε περιοχές χαμηλής πίεσης όπου μειώνεται σημαντικά η αντίσταση του ρευστού στο οποίου κινούνται. O ορισμός που μπορούμε να δώσουμε για το drafting είναι ο εξής : « Η ενέργεια να ακολουθούμε κάποιο «αντικείμενο» με στόχο να μειώσουμε την υδροδυναμική/ αεροδυναμική αντίσταση». (Gourley 2013).Τα ερωτήματα τα οποία τίθενται είναι τα εξής :

1. Ποια είναι η καλύτερη θέση για την μεγιστοποίηση στα οφέλη από το drafting;
2. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά κολύμβησης του αθλητή στον οποίο πραγματοποιείται το drafting που επηρεάζουν τα οφέλη;
3. Καθώς οι μελέτες που αναφέρουμε παραπάνω γίνονται σε πισίνα με όσο το δυνατόν ελεγχόμενες συνθήκες πως τα αποτελέσματα των μελετών τροποποιούνται εξαιτίας της κολύμβησης σε ανοιχτό νερό (open water) όπου έχουμε κυματισμό. (Bentley et al., 2007).

«Το drafting έχει δειχθεί ότι βελτιώνει την κολυμβητική οικονομία μειώνοντας την δύναμη προώθησης του αθλητή που κάνει drafting (10-26%), την συγκέντρωση γαλακτικού (31%), τον αντιλαμβανόμενο ρυθμό εξάντλησης (21%) και την κατανάλωση οξυγόνου (5-10%).» (Wu et al.2014)

Την θέση πάνω στην πλωτή αποβάθρα εκκίνησης (pontoon)– Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Διεθνούς Ομοσπονδίας Τριάθλου η θέση του κάθε αθλητή πάνω στην αποβάθρα εκκίνησης γίνεται ύστερα από σχετική διαδικασία κατά την τεχνική σύσκεψη των αθλητών ή ανάλογα με τα νούμερα εκκίνησης. Δεν υπάρχει σχετική βιβλιογραφία που να την γνωρίζουμε που να εξετάζει την σημασία της θέσης για το τελικό αποτέλεσμα. Σε περιπτώσεις επιλογής παρατηρείται οι αθλητές να επιλέγουν την θέση που τους εξασφαλίζει την μικρότερη απόσταση μέχρι την πρώτη σημαδούρα.

Τη θέση μετά την πρώτη σημαδούρα. Οι Frohlich et al. (2008) αναφέρoυν ότι «τα πρώτα 400 μέτρα στην κολύμβηση είναι πολύ σημαντικά για την μετέπειτα απόδοση στο Τρίαθλο, ιδιαίτερα σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο». Ανάλογα με την χάραξη της διαδρομής η θέση μετά την πρώτη σημαδούρα καθορίζει σημαντικά και την θέση μετά την κολύμβηση καθώς είναι πολύ δύσκολο κάποιος να μπορέσει να αναπτύξει υψηλότερες ταχύτητες για να προσπεράσει. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι  η θέση που επιτυγχάνεται κατά τα πρώτα 200-500 μέτρα της κολύμβησης σε αγώνα ολυμπιακής απόστασης με 1500 μέτρα κολύμβησης σε μεγάλο βαθμό καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα στην κολύμβηση. Σε υποστήριξη αυτού σημαντική συσχέτιση (r=0,99 για τους άντρες και 0,97 για τις γυναίκες) παρατηρήθηκε μεταξύ της θέσης στα ρώτα 350 μέτρα της κολύμβησης και της τελικής κατάταξης στην κολύμβηση σε αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλλου». (Wu et al.2014)

Την ένταση κολύμβησης μέχρι την πρώτη σημαδούρα. Παρότι δεν υπάρχει σχετική βιβλιογραφία βλέπουμε ότι αυτό είναι που πιστεύουν οι αθλητές υψηλού επιπέδου. Ο χάλκινος Ολυμπιονίκης του Λονδίνου Jonathan Brownlee δηλώνει σχετικά : «Θα ξεκινήσουν πολύ δυνατά, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνάμεις τους, γι’αυτό υπάρχει ένα νεκρό σημείο στα 300-400 μέτρα. Εκεί η τρέλα (ρυθμός) περιορίζεται» (Brownlee A &J., 2014).

Η φύση του απρόβλεπτου είναι συνυφασμένο με την κολύμβηση open water και έτσι θα μπορούσαμε να έχουμε ανεξάντλητη λίστα παραγόντων. Οι Mason & Saciloto στο Triathlon Science αναφέρουν : « Κατά τη διάρκεια του πρώτου σκέλους τριάθλου αρκετοί παράγοντες πρέπει να ληφθού υπόψιν κατά την προετοιμασία για ένα αγώνα : «Ο τριαθλητής πρέπει να μάθει/ μελετήσει την κολυμβητική διαδρομή…ο τριαθλητή οφείλει να γνωρίζει πώς να κολυμπάει σε διαφορετικές συνθήκες… εάν επιτρέπεται η χρήση wetsuit πρέπει να φορέσει.» (Friel J. & Vance J. 2013)

Βιβλιογραφία- References

1. American College of Sports Medicine (ACSM). The female Triad. Medecine & Science in sports & exercise 2007.
2. American Swimming Coaches Association (ASCA). Level 3 The physiology school.2008. Developed by John Leonard and the staff of the ASCA.
3. Australian Swimming Coaches and Teachers Association. The Physiology of Swimming. Professional Development Program. Home Study.
4. Ackland T.R., Blanskby B.A., Landers G & Smith D. Anthropometric Profiles of Elite Triathletes. 1997 Journal of Science and Medecine in Sport 1 (1): 51-56
5. Ash H & Penker M. Ironman 70.3 – Training for the middle distance.2008. Meyer & Meyer Sport.
6. Bentley DJ, Cox GR, Green D, Laursen PB, Maximising performance in Triathlon : Applied physiological and nutritional aspects of elite and non elite competitions. Journal of Science and Medicine in sport (2008) 11, 407-416
7. Bernard T, Vercruyssen F, Grego F, Hausswirth C, Lepers R, Vallier J-M, Brisswalter J. Effect of cycling cadence on subsequent 3 km running performance in well trained triathletes.Br J Sports Med.2003 Apr;37(2):154–159
8. Brownlee Alistair & Jonathan, Swim Bike Run Our triathlon Story, Penguin Books
9. Castro RRT, Mendes FSNS, Nobrega ACL. Risk of hypothermia in a new olympic event: the 10-km marathon swim. Clinics. 2009;64(4):351-6.
10. Delextrat A, Tricot V, Bernardi T, Vercruysen F, Hausswirth C, Briesswaletr J, Drafting during Swimming Improves Efficiency during Subsequent Cycling. MEDICINE & SCIENCE IN SPORTS & EXERCISE® Copyright © 2003 by the American College of Sports Medicine DOI: 10.1249/01.MSS.0000084422.49491.2C
11. de Lucas, R.D., Balildan, P., Neiva, C.M., Greco, C.C., & Denadai, B.S. (2000). The effects of wet suits on physiological and biomechanical indices during swimming. Journal of Science and Medicine in Sport 3 (1): 1-8.
12. Friel J. & Vance J. Triathlon Science. 2013. Human Kinetics
13. Frohlich M, Klein M, Pieter A, Emrich E, Griessing. Consequenses of the three disciplines on the overall result in Olympic distance triathlon. International Journal of Sports Science and Engineering. Vol02 (2008) No.04, pp204-210
14. Gourley J. Faster- Demystifying the science of triathlon speed.2013. Velo press. Boulder Colorado
15. Hellemans J. The Triathlon coach. 2006. Active Health. New Zeeland
16. Hue O. Prediction of drafted triathlon race pace from submaximal laboratory testing in elite triathlon.2003. Canadian Journal of Applied Physiology. Volume 28: Issue 4: Pages 547-560
17. Issurin V. Block Periodization: Breakthrough in Sport Training, 2008. Ultimate Athletes Concepts.
18. Issurin V. Block Periodization versus traditional training theory : a review. Journal Medicine Physical Fitness 2008 ; 48: 65-75.
19. Jarvis Mark. Strength and Conditioning for Triathlon – The Fourth Discipline. 2014. Bloommsburry.
20. Joyce D, Lewindon D. High performance training for sports. 2014. Human Kinetics
21. Klion M, Jacobson T. Triathlon Anatomy.2013. Human Kinetics
22. Knechle B, Wirth A, Bauman B, Knechtle P, Roseman T, Oliver S. Differential Correlations between anthropometry, training volume, and performance in male and female Ironman triathletes. Journal of Strength and Conditioning Research 2010. 24(10) 2785-2793.
23. Knechtle R , Rüst CA, Rosemann T & Knechtle B. The best triathletes are older in longer race distances – a comparison between Olympic, Half-Ironman and Ironman distance triathlon. SpringerPlus 2014, 3:538
24. Koprivica V. Block periodization. 2012. SportLogia 8 (2), 93-99
25. Landers GJ, Blanscky BA, Ackland TR,The relationship between stride rates, lengths, and obdy size and their effect on elite triathletes’ running performing during competition. International Journal of Exercise Science 4(4) : 238-246,2011
26. Landers GJ, Blanscky BA, Ackland TR, Cadence stride rate and stride length during triathlon competition. International Journal of Exercise Science 4(4) : 238-246,2011
27. Lepers R, Knechtle R, Stapley B, Trends in Triathlon Performance: Effects of Sex and Age. Sports Medecine (2013)43:8510863 DOI 10.10007/s40279-0130-0067-4
28. Laursen P.B. Training for Intense exercise performance : High Intensity or high volume training ? Scandinavian Journal Of Medecine and Science in Sports 2010: 20 (Suppl 2) 1-10
29. Margaritis Irene. Facteurs Limitants de la Performance en Triathlon. 1996. Canadian Journal of Applied Physiology. Volume 21 :Issue 1. Pages 1-15
30. Millet GP, Dreano P, Bentley DJ. Physiological characteristics of elite short and long distance triathletes. European Journal of applied Physiology 2003; 88 (4-5): 427-30
31. Millet GP, Vleck V. Physiological and Biomechanical adaptations to the cycle to run transitions in Olympic Triathlon : review and practical recommendations for training.2000 British Journal of Sports Medecine 34:384-390
32. Mora J. Triathlon 101 – Essentials for multisport success. 1999. Human Kinetics
33. Mujika Olymic Preparation of a a world class female triathlete 2014. International Journal of Physiological Performance July9 (4): 727:31
34. Ο’Toole M.L., Douglas P.S.,Applied physiology of Triathlon, 1995 Sports Medecine, Volume 19 issue 4, pages 251-267
35. Peeling PD, Bishop DJ, Landers GJ Effect of swimming intensity on subsequent cycling and overall triathlon performance. British Journal Sports Medicine 2005;39:960–964. doi: 10.1136/bjsm.2005.020370
36. Phillips P, Newland B. Emergent models of sport development and delivery : The case of Triathlon in Australia and the US. Sport Management Review 17 (2014) 107-120
37. Seiler S, Tonnessen E. Intervals, Thresholds, and long slow distance :The role of intensity and duration in Endurance Training. Sportscience 13, 32-53,2009 (sportsci.org/2009/ss.htm)
38. Sleivert Gordon G., Rowlands D.S.. Physical and physiological factors associated with success in the Triathlon. 1996. Sports Medecine, July 1996, volume 22, issue 1, pp8-18
39. Sultana F, Abbiss CR, Louis J, Bernard T, Hausswirth  C, Brisswalter J .Age-related changes in cardio-respiratory responses and muscular performance following an Olympic triathlon in well-trained triathletes. Eur J Appl Physiol (2012) 112:1549–1556 DOI 10.1007/s00421-011-2115-9
40. Suriano R, Bishop D. Physiological attributes of triathletes. Journal of Science and Medicine in Sport 13 (2010) 340-47.
41. Tonnessen E., Sylta O, Haugen J.A., Hem E.,Svedsen I.S., Seiler S. The road to gold :Training and peaking characteristics in the year prior to a gold medal endurance performance.2014. Plos One 9 (7).
42. Tomikawa M, Nomura T. Relationships between swim performance, maximal oxygen uptake and peak power output when wearing a wetsuit. p Journal of Science and Medicine in Sport (2009) 12, 317—322erformance, maximal oxygen uptake and peak power output when wearing a wetsuit.
43. Torstveit MK, Sundgot-Borgen J. The Famele Athlete Triad : Are Elite Athletes at increased Risk. Medicine and Science in sports & Exercise.2005
44. Van Schuylenbergh R, Vanden Eynde B. , Hespel P. Prediction of sprint triathlon performance from laboratory . European  Journal of  Applied Physiololgy (2004) 91: 94–99 DOI 10.1007/s00421-003-0911-6
45. Vercruyen F, Suriano R, Bishop D, Hausswirth C, Brisswalter J. Cadence selection affects metabolic responses during cycling and subsequent running time to fatique. British Journal of Sports Medecine 2005; 39:267-272.doi :10.1136/bjsm.2004.0011668
46. Vleck VE, Burgi A, Bentely DJ. The consequences of swim, cycle, run and performance on overall result in elite Olympic distance triathlon. International Journal of Sports Medecine 2006; 27(1):43-8
47. Wu S SX, Peiffer JJ, Briwalter J, Nosaka K, Abbiss C. Factors influencing pacing in triathlon. Open Access Journal of Sports Medecine 2014:5 223-234.